Rola doradcy ma kluczowe znaczenie dla skutecznego wykorzystania informacji dotyczących rynku pracy do celów doradztwa zawodowego.  Integracja inicjatyw LMI do doradztwa obejmuje następujące elementy:

  • wybór odpowiedniej inicjatywy LMI odpowiedniej do pracy z określonym klientem – lub grupą klientów w określonym czasie;
  • efektywne wykorzystywanie LMI z klientem(-ami) podczas pracy doradczej z klientami;
  • reagowanie na pytania otrzymywane przez doradców w wiadomościach e-mail i przez telefon, internet, media społecznościowe lub inne platformy komunikacji cyfrowej; 
  • zapewnienie klientowi większej niezależności w pracy z LMI;
  • korzystanie ze strategii rozpowszechniania informacji w celu promowania LMI.

Poniższa tabela skupia się na różnych rodzajach informacji dotyczących rynku pracy, które mogą być przydatne w procesie planowania kariery.

Etap w cyklu przetwarzania informacji dotyczących kariery[2]

Opis

Informacje dotyczące rynku pracy

Komunikacja

Zapotrzebowanie zewnętrzne: zostaje wykryta potrzeba, będzie wymagana decyzja dotycząca kariery

Stan wewnętrzny lub reakcja: jak dana osoba się czuje, zachowuje i reaguje na potrzebę[3]

 

Analiza

Zwiększenie poziomu wiedzy uzyskanej z doświadczenia, oceny, doradztwa, ćwiczenia: wartości, zainteresowania, umiejętności, preferencje w zakresie zatrudnienia.

Zwiększenie wiedzy na temat zawodu

Zdolność przetwarzania tej wiedzy i metapoznanie (jakie informacje są mi potrzebne)

Przekazanie informacji na temat zawodów, edukacji, programów szkoleniowych oraz powiązania pomiędzy edukacją, szkoleniem i zawodami. LMI prezentuje się w różnych formatach, aby spełnić potrzeby klienta i jego styl nauki

Przekazanie informacji na temat świata pracy (struktura, instytucje, sektory, prawo pracy, polityki, zapotrzebowania…)

Dopasowanie umiejętności i preferencji w zakresie zatrudnienia z możliwymi zawodami i zapotrzebowaniem rynku pracy

Synteza[4]

Rozpoznanie i wybór alternatyw oraz zawężenie zawodów, nauki, programu do 3–5 opcji.

Dopasowanie umiejętności i preferencji w zakresie zatrudnienia z możliwymi zawodami i zapotrzebowaniem rynku pracy (ciąg dalszy, doprecyzowanie)

Ocena

Ocena kosztów i korzyści poszczególnych alternatyw

Ustalenie priorytetów i dokonanie wstępnego wyboru

Szczegółowe informacje na temat alternatyw (świadectwa, filmy wideo, zasoby sieciowe, wizyty w firmach…)

Informacje dotyczące wymogów dla kandydatów na studia lub do pracy

Realizacja

Planowanie i wdrażanie wyboru

Praktyczne informacje, np. stosowanie procedur, CV

Komunikacja

 

Ocena popytu zewnętrznego i stanu wewnętrznego.  Czy wybór wywołuje zadowolenie? Czy mogę wdrożyć ten wybór?

 

Źródło: zaadaptowane z opisu cyklu CASVE w Peterson i in. 2003

 

Centrum Cedefop opracowało listę referencyjną dotyczącą działań w zakresie doradztwa zawodowego przedstawionych w ramce. Informacje dotyczące rynku pracy dotyczą wielu działań doradczych.

Przewodnik referencyjny po działaniach doradczych (Cedefop)

Działania informacyjne

Wskazywanie – Zapewnienie, aby osoby miały dokładne informacje na temat odpowiednich agencji i świadczonych przez nie usług doradczych, dzięki czemu są w stanie wybrać najodpowiedniejsze źródła dla swoich potrzeb. Wskazywanie jest oczywiście ważną kwestią w zakresie dostępu do usług doradczych i może zostać kulturowo dostosowane, na przykład poprzez reagowanie na ograniczenia językowe i poprzez koncentrowanie odpowiednich informacji w usługach na rzecz imigrantów. Informowanie – Zapewnienie informacji dotyczących możliwości dotyczących pracy, edukacji, szkolenia lub innych bez omawiania zalet czy znaczenia każdej opcji. Doradzanie – Pomaganie osobom i grupom w interpretacji informacji i wybór najbardziej odpowiednich opcji.

Opracowywanie umiejętności zarządzania karierą

Doradztwo – Praca z osobami w celu pomocy im w odkryciu, objaśnieniu, ocenie i zrozumieniu własnego doświadczenia oraz przeanalizowania różnych dostępnych alternatyw oraz strategii wdrożenia. Mentoring – Oferowanie osobom i grupom wsparcia, aby pomóc im przezwyciężyć bariery i wykorzystać posiadany potencjał. Na działania w zakresie mentoringu duży wpływ mają umiejętności, wartości, systemy i osobowość mentora oraz jego umiejętność bycia wzorem do naśladowania. Ocena – Pomoc osobom w uzyskaniu zorganizowanego i ustrukturyzowanego zrozumienia personalnego, edukacyjnego i zawodowego rozwoju w celu umożliwienia im dokonywania świadomych osądów dotyczących znaczenia możliwości, które się przed nim otwierają (w zakresie pracy, szkolenia itp.). Istnieje wiele metod oceny, takich jak testy psychologiczne (np. baterie GATB i BTPAC) i portfolio umiejętności. Nauczanie – Planowany i systematyczny postęp doświadczenia związanego z nauką w celu umożliwienia osobom uczącym się zdobywanie wiedzy, umiejętności i kompetencji. W zakresie doradztwa nauczanie ma w dużej mierze na celu promowanie nabywania umiejętności zarządzania karierą, dzięki nawiązywaniu do metodologii takich jak przygotowywanie CV i listów motywacyjnych, metod poszukiwania pracy, technik zarządzania czasem, technik komunikacji interpersonalnej. Próbkowanie – Zapewnianie doświadczenia w pracy, prób w pracy, próbek kursów i innych doświadczeń, które umożliwiają osobom zyskanie bezpośredniego doświadczenia, a co za tym idzie – ułatwienie im podjęcia decyzji.

Bezpośrednie wsparcie i budowanie zdolności​

Umożliwianie – Wspieranie osób i grup w radzeniu sobie z organizacjami zapewniającymi lub wpływającymi na zatrudnienie i możliwości nauki. Promowanie – Prowadzenie bezpośrednich negocjacji z organizacjami w imieniu osób lub grup, dla których mogą występować dodatkowe bariery dla dostępu. Promowanie to jeden krok dalej niż umożliwianie i może mieć on duże znaczenie dla imigrantów. Budowanie bazy kontaktów – Ustanawianie linków z osobami i organizacjami w zakresie wspierania i wzmacniania doradztwa. 

Zarządzanie informacjami krytycznymi i zapewnianie jakości​

Kontynuacja – Utrzymywanie kontaktu z osobami po interwencjach w zakresie doradztwa, aby ocenić, czy dalsze doradztwo jest wymagane i jaki rodzaj jest potrzebny, bezpośrednie wyniki sesji, postęp kariery, opinie osób na temat usług. Informacje zwrotne – Zbieranie i opracowywanie informacji na temat potrzeb osób i grup oraz zachęcanie dostawców do reagowania poprzez dostosowywanie dostępnych możliwości. Zarządzanie – Tworzenie i wdrażanie spójnych programów doradztwa, zapewnienie jego stabilności i rozwoju, jednoczesne zapewnienie istotności jego świadczenia oraz jakości materiałów, wiedzy i zasobów ludzkich wykorzystywanych w szkoleniu z regularną i systematyczną oceną. Zarządzanie korzyściami na bazie solidnego systemu zapewnienia jakości na podstawie skutecznych mechanizmów kontynuacji i informacji zwrotnych. Innowacyjność/zmiana systemu – Wspieranie rozwoju działań i związanych z nimi metodologii oraz praktyk zarządzania w celu poprawy jakości świadczonych usług. Innowacja wymaga ustanowienia systemów zapewnienia jakości z powszechnymi kryteriami i jest silnie powiązana z inicjatywami na poziomie regionalnym i krajowym. Należy uwzględnić specyficzność grupy docelowej, aby umożliwić na przykład pomyślną naukę pomiędzy dostawcami/systemami.

Wielu doradców chciałoby mieć „jeden punkt wejścia” w przypadku informacji dotyczących rynku pracy, centralne miejsce, w którym łączą się wszystkie informacje dotyczące rynku pracy. Jednak często takie miejsce nie istnieje. Doradcy mogą skorzystać na stworzeniu osobistego portfolio kluczowych instrumentów informacji dotyczących rynku pracy, które uznają za najbardziej przydatne w ich pracy. Lista portfolio może być połączeniem źródeł zewnętrznych (podręczniki, bazy danych, strony internetowe) i źródeł wewnętrznych (prezentacje, gry edukacyjne, lekcje, kwestionariusze/kwizy) stworzone przez doradcę lub organizację, dla której on pracuje. 

Wiele inicjatyw zapewnia doradztwo i informacje dla kilku grup użytkowników, niektóre inicjatywy skupiają się na określonej grupie użytkowników. Poniżej przedstawiamy pewne interesujące przykłady.

 
INICJATYWY DLA KILKU GRUP UŻYTKOWNIKÓW:

Zaawansowane narzędzie integrujące LMI i doradztwo: eGuidance (Dania) ​ www.ug.dk/evejledning
Narzędzie skierowane do kilku grup użytkowników, mianowicie osób młodych, dorosłych i osób poszukujących pracy, jest portalem rozwoju karier Łotewskiej Państwowej Agencji Zatrudnienia​ http://www.nva.gov.lv/karjera/

Wskazówka: skorzystaj z trybu tłumaczenia stron internetowych, jeśli chcesz zapoznać się ze stroną internetową. Istnieje również uproszczona wersja językowa. 

 
INICJATYWY DLA OKREŚLONYCH GRUP UŻYTKOWNIKÓW:

Uczniowie szkół:  inicjatywa Het Beroepenhuis (Belgia – Flandria) specjalizuje się w edukacji i doradztwie zawodowym dla grupy wiekowej 11–14 lat. Ponadto oferują one doradztwo dostosowane do uczniów o specjalnych potrzebach (niższe zdolności poznawcze) i uczniów ze środowisk migracyjnych www.beroepenhuis.be.
Studenci w systemie VET: narzędzie TET-tori pomaga uczniom w trakcie ich ostatniego roku edukacji podstawowej (15–16 lat) w optymalnym wykorzystaniu okresu „wprowadzenia do pracy”. Ten okres doświadczenia w pracy jest kluczowym aspektem ich doradztwa zawodowego i szkolenia.  http://peda.net/veraja/tori

Osoby zatrudnione/starsze: centra informacji zawodowej BIZ publicznych służb zatrudnienia (Niemcy) opracowały podejście w zakresie doradztwa dla dorosłych klientów oprócz ich oryginalnych grup docelowych (m.in. uczniowie szkół), np. dla osób powracających na rynek pracy po kilku latach nieobecności.

W jaki sposób TIK i LMI wspierają poradnictwo dostępne przez całe życie?

Pojawienie się TIK otworzyło możliwość tworzenia i wdrażania licznych narzędzi, które można wykorzystać w doradztwie i poradnictwie dostępnym przez całe życie.

 

  • Istnieją narzędzia informacyjne obejmujące różne typy przydatnych informacji dotyczących rynku pracy, takie jak bazy danych zawodów, umiejętności i prognoz rynku pracy, bazy danych wolnych miejsc dotyczących możliwości edukacyjnych…
  • Istnieją narzędzia komunikacyjne, takie jak CV w formie filmu wideo, e-portfolio, oprogramowanie służące do dobierania odpowiedniego zawodu, czaty, media społecznościowe itp., z których wszystkie mogą zostać wykorzystane w poradnictwie dostępnym przez całe życie. 

 

Doradcy i organizacje zapewniające doradztwo zawodowe mogą łączyć różne typy narzędzi TIK lub wybrać wiele narzędzi w celu zapewnienia usług doradztwa. 

 

  • Niekoniecznie oznacza to jednak, że doradcy, którzy są wyspecjalizowani i dobrzy w określonym trybie, powinni również dysponować wyspecjalizowanymi umiejętnościami we wszystkich innych narzędziach.
  • Wielokanałowość niekoniecznie sugeruje, że takie same informacje są dostarczane przez różne kanały, jednak może to również sugerować, że każdy kanał ma własny cel i że kanały mają swój specyficzny cel i wzajemnie się uzupełniają.
  • Na przykład usługi czatu mogą zostać wykorzystane do porozumiewania się z klientami po osobistej rozmowie lub wykorzystuje się narzędzia mediów społecznościowych, aby skupić się na osobach młodych i wyborach edukacyjnych.

 

W wielu przypadkach doradcy zawodowi są dobrze wyszkoleni i dysponują odpowiednimi narzędziami umożliwiającymi im stosowanie TIK do celów wymaganych przez ich rolę. Tak więc celem tego zestawu narzędzi nie jest „nauczenie” umiejętności TIK, lecz umożliwienie doradcom 
zastanowienia się nad konsekwencjami stosowania nowych technologii LMI i podejmowania świadomych decyzji dotyczących najlepszego sposobu wykorzystywania swoich usług. 

 

Kluczowe elementy dla doradców zawodowych to:

 

  • lepsze zrozumienie TIK, które mogą być dostępne, aby pomóc każdej osobie w korzystaniu z LMI w planowaniu kariery;
  • uwzględnienie sposobów, na jakie można wykorzystać doradztwo przez internet, w miarę jak coraz więcej rządów zachęca swoich obywateli do komunikacji/interakcji z nimi przez internet;
  • rozpoznanie nowych sposobów pracy, które są wydajniejsze i mniej czasochłonne; 
  • możliwość oceny gotowości klienta za pomocą narzędzi LMI i TIK;
  • pomaganie klientom w zwiększeniu samodzielności i pewności siebie;
  • angażowanie się w dyskusje grupy na temat pracy oraz przekazywanie sugestii menedżerom w celu rozwiązania rozpoznanego problemu;
  • świadomość własnych umiejętności TIK i LMI.​
 
Na przykład:
  • Otwartość: Istnieje wiele przykładów z różnych krajów, które pokazują, w jaki sposób można wykorzystać media społecznościowe w strategiach otwartości. W Belgii Le Forem korzysta z Facebooka, aby promować usługi PES w komunikacji z młodymi ludźmi. Ten profil na Facebooku ma ponad 10 000 obserwujących. Dodatkowo Le Forem korzysta z serwisu YouTube, udostępniając tam filmy wideo na temat usług PES oraz z Twittera w celu poinformowania o nowych możliwościach szkoleniowych. We Włoszech Program komunikacyjny gwarancji dla młodzieży 2014–2015 korzysta z kampanii sieciowych i mobilnych, udostępniając informacje określonym grupom docelowym.
  • E-portfolio: Warunkiem skutecznego zastosowania e-portfolio w charakterze rozwiązania niedoskonałości rynku pracy jest zintegrowanie go z platformą ogólną.  Projekt zrealizowany niedawno w Holandii – Let’s Connect pokazał, że to narzędzie nie sprawdza się w odizolowanych kontekstach. Jest niezwykle ważne, aby e-portfolio było ogniwem pomiędzy różnymi organizacjami lub środowiskami. Można to osiągnąć jedynie poprzez uzyskanie pewnego stopnia standaryzacji w odniesieniu do przekazywanych informacji. Taka wymiana informacji jest uzależniona od powszechnego i wspólnego zrozumienia informacji (na przykład na temat kompetencji, które reprezentują informacje „szerokopasmowe”) przez poszczególne strony. (Lievens, 2015)

 

  • Czy jesteś specjalistą zajmującym się doradztwem zawodowym? Podręcznik szkoleniowy dla menedżera i doradców w zakresie TIK i LMI można znaleźć tutaj.​
  • Czy jesteś zainteresowany(-a) przeczytaniem podręcznika dotyczącego zarządzania LMI, TIK i poradnictwa dostępnego przez całe życie? Można go znaleźć tutaj.​